Dobrowolny charakter norm

Stosowanie norm jest dobrowolne, co daje możliwość wykorzystania zawartych w normie rozwiązań, przy równoczesnej swobodzie podejmowania decyzji – czy i jak z tych rozwiązań korzystać. Osiąganie korzyści z normalizacji wymaga inwestowania w normalizację. Tylko bezpośredni udział w pracach normalizacyjnych umożliwia pozyskanie odpowiednio wcześnie informacji o przewidywanych zmianach, poszerza możliwości oddziaływania, obrony własnych interesów i nie tylko. Jak wcześniej było zauważone, do 31 XII 1993 stosowanie PN było obowiązkowe, a normy pełniły rolę przepisów, zaś nieprzestrzeganie postanowień PN było naruszeniem prawa. Od 1 I 1994 stosowanie PN jest dobrowolne, przy czym do 31 XII 2002 istniała możliwość, przez właściwych ministrów i w pewnych przypadkach, nakładania obowiązku stosowania PN. Od 1 I 2003 stosowanie PN jest już całkowicie dobrowolne (rozdział 3, Art. 5, pkt. 3). Szczególną rolę w normalizacji europejskiej pełnią Europejskie Normy zharmonizowane, związane z konkretną dyrektywą i opracowane przez europejskie jednostki normalizacyjne (CEN, CENELEC, ETSI) na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską. W Polsce pokutuje całkowicie błędne przekonanie o tym, że ich stosowanie na terenie UE jest obowiązkowe. Europejskie normy zharmonizowane wspomagają legislację w ramach tzw. Nowego Podejścia, ale także ich stosowanie jest całkowicie dobrowolne.