Zdolni z Pomorza 2020/21 - O kompleksach słów kilka…

Kompleksy towarzyszą każdemu z nas – nawet osobom najbardziej pogodnym. Mamy je we krwi. Dzięki związkom kompleksowym życie (jakie znamy) jest w ogóle możliwe…

Związki kompleksowe to połączenia metali i ich jonów z ligandami (którymi mogą być organiczne lub nieorganiczne cząsteczki lub jony) poprzez wiązania koordynacyjne. Wiązania takie powstają gdy wolna para elektronowa liganda jest uwspólniana z centrum metalicznym – atom metalu nie wnosi wkładu elektronowego do wiązania koordynacyjnego tak, jak miałoby to miejsce w przypadku wiązania kowalencyjnego.

Związki kompleksowe wykazują szereg niezwykłych właściwości. Część z nich stanowi doskonałe katalizatory różnych reakcji, dzięki czemu produkcja wielu ważnych przemysłowo związków chemicznych (w tym leków) jest dużo tańsza. Organizmy żywe również korzystają z katalitycznych właściwości związków kompleksowych, które stanowią miejsca aktywne enzymów. Metale przykoordynowane są również do metaloprotein pełniących funkcje magazynowe, transportowe, czy sygnałowe. Znamy doskonale hemoglobinę, w której znajduje się jon żelaza Fe²⁺, chlorofil z jonami magnezu Mg²⁺, czy witaminę B₁₂ z jonami kobaltu Co³⁺. Często związki kompleksowe silnie absorbują promieniowanie widzialne i dlatego posiadają intensywne barwy.

Kurs e-learningowy będzie miał na celu wprowadzenie w tematykę związków kompleksowych – począwszy od historii ich odkrycia, poprzez wybrane teorie ich budowy, aż po współczesne zastosowania.

W dniu spotkania akademickiego podczas wykładu poznamy historię rozwoju chemii koordynacyjnej. Skupimy się na geometrii i izomerii związków kompleksowych, które niejednokrotnie są bardziej różnorodne niż w przypadku związków organicznych.

Na ćwiczeniach dowiemy się, w jaki sposób dysocjują związki kompleksowe, oraz czym jest stała trwałości związku kompleksowego. Wykorzystamy tą wiedzę do rozwiązywania zadań rachunkowych.

Podczas laboratorium będziemy otrzymywać szereg związków kompleksowych. Będziemy obserwować ich powstawanie i rozkład pod wpływem różnych czynników, czemu towarzyszyć będą ciekawe efekty wizualne.