Topic outline

  • Celem kursu Materiałoznawstwa Instalacyjnego jest wprowadzenie w podstawy zagadnień dotyczących materiałów instalacyjnych stosowanych w budowie armatury oraz sieci i instalacji sanitarnych. Niniejszy materiał przeznaczony jest zasadniczo do e-nauczania studentów Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska, kierunku Inżynierii Środowiska studiów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz Wydziału Chemii na kierunku Chemii Budowlanej. Przygotowany materiał zawiera praktyczne zagadnienia i instrukcje niezbędne do poszerzenia i usystematyzowania wiedzy uczestników kursu oraz ich przygotowania do zajęć z Materiałoznawstwa Instalacyjnego. Treść opracowania zawarta jest w kolejnych rozdziałach odpowiadających zagadnieniom poruszanym podczas wykładów i zajęć laboratoryjnych. Zakres opracowania obejmuje następującą tematykę:


    Rozdział 1: Podstawowe materiały instalacyjne (kamionki, żeliwa, stali, miedzi, azbestocementu, betonu, żelbetu, polimerów i kompozytów w tym przewodów wielowarstwowych).

    Rozdział 2: Połączenia rozłączne przewodów (gwintowane, kołnierzowe i zaciskowe rozłączne) stosowane w instalacjach/sieciach sanitarnych - zasady wykonywania gwintów za pomoc gwintownicy ręcznej lub elektrycznej, montaż wybranych połączeń rozłącznych z wykorzystaniem gotowych elementów na rurach stalowych i polimerowych, sposoby uszczelniania połączeń.

    Rozdział 3: Połączenia kielichowe przewodów żeliwnych, kamionkowych, PCV, profilowanych (PE/PP) - zasady wykonania połączeń, rodzaje uszczelnień, przejściówki do połączeń przewodów z różnych materiałów instalacyjnych.

    Rozdział 4: Połączenia nierozłączne (zgrzewane, klejone, spawane) przewodów polimerowych i stalowych w instalacjach/sieciach sanitarnych – rodzaje urządzeń do zgrzewania i zasada ich działania, wykonanie wybranego połączenia zgrzewanego na przewodzie PCV, PE/PP lub PB, podstawowe techniki wykonania połączeń klejonych i spawanych.

    Rozdział 5: Połączenia zaciskane i lutowane za pomocą lutu miękkiego/twardego w przewodach miedzianych, prezentacja połączeń zaciskanych/lutowanych w tym łączonych z armaturą, połączenia zaprasowywane i przejściówki do połączeń miedzi/stali/PEX-Al-PEX z innymi materiałami instalacyjnymi

    Rozdział 6*: Rodzaje i przeznaczenie armatury stosowanej w instalacjach/sieciach sanitarnych – kryteria wyboru, sposoby łączenia i montaż wybranego rodzaju armatury instalacyjnej. Studzienki w systemach sanitarnych.

    * - rozdział ten jest przykładową częścią kursu pod nazwą „Materiałoznawstwa Instalacyjne″ dostępnym na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska, na kierunku Inżynieria Środowiska — studia stacjonarne i niestacjonarne oraz na Wydziale Chemicznego na kierunku Chemia Budowlana.

    Zakres tematyczny jest zgodny z programem nauczania materiałoznawstwa instalacyjnego na kierunku inżynieria środowiska. Do celów rozwoju kompetencji w zakresie dydaktyki i tworzenia kursów w eNauczaniu, udostępniono rozdział szósty. Pozostałe rozdziały zawarte są w oryginalnym kursie przeznaczonym dla studentów WILiŚ oraz Wydziału Chemicznego.

    Opracowanie jest zbiorem podstawowej wiedzy wprowadzających, studentów w zagadnienia będące przedmiotem praktycznych ćwiczeń z materiałoznawstwa instalacyjnego z elementami technologii wykonania wybranych robót. Wynikiem pracy studentów w czasie zajęć laboratoryjnych jest sprawozdanie zawierające wnioski i spostrzeżenia w zakresie danego tematu.


    Prezentowany materiał został wybrany pod kątem wspomagania realizacji wykładów i zajęć w laboratorium. W celu zdobycia szerokiej wiedzy w poruszanych zagadnieniach student musi zadać sobie trud korzystania nie tylko z kursu e-nauczanie i z materiału prezentowanego na wykładach/laboratoriach tego przedmiotu, ale uzupełniać wiedzę także z innych źródeł.

  • Rozdział 6

    Rodzaje i przeznaczenie armatury stosowanej w instalacjach/sieciach sanitarnych – kryteria wyboru, sposoby łączenia i montaż wybranego rodzaju armatury instalacyjnej. Studzienki w systemach sanitarnych.

    • Uzbrojenie, czyli armatura sieci i instalacji sanitarnych pozwala na korzystanie z niej zgodnie z przeznaczeniem, a więc wpływa na jej właściwą obsługę, kontrolę i eksploatację.

    • Pomiary przepływu w gospodarce wodno-ściekowej może być wykonywany za pomocą przepływomierzy elektromagnetycznych, w których zgodnie z prawem indukcji elektromagnetycznej Faradaya, w przewodniku poruszającym się w polu elektromagnetycznym indukowana jest siła elektromotoryczna.

    • W hydrostatycznym pomiarze poziomu systemu Waterpilot FMX 167 wszelkie zmiany ciśnienia atmosferycznego są uwzględniane dzięki rurce kompensacyjnej umieszczonej w kablu nośnym, doprowadzającej ciśnienie do ceramicznej celi pomiarowej. Ugięcie membrany powoduje zmianę pojemności elektrycznej kondensatora utworzonego pomiędzy membraną pomiarową a ceramicznym podłożem. Zmiana ta jest przetwarzana przez układ elektroniki na sygnał proporcjonalny do ciśnienia, liniowo zależny od poziomu cieczy.

      Ponadto w przypadku zastosowania pomiaru poziomu hydrostatycznego cieczy do sterowania układem z kilkoma pompami, funkcja sterowania naprzemienną pracą pomp umożliwia ich równomierne obciążenie a tym samym przedłużenie ich trwałości użytkowej. Przy tego typu sterowaniu, załączana jest zawsze pompa, która poprzednio była wyłączona z obsługi przez najdłuższy okres.
    • Pompa dławnicowa -  są głównie stosowane do dużych objętości przepływu, dużej wysokości podnoszenia, jak również agresywnego medium. W przypadku tych pomp, medium nie ma kontaktu z silnikiem. Zazwyczaj są stosowane do instalacji wody pitnej (w tym wysokociśnieniowe/głębinowe), grzewczej/chłodniczej, w systemach przemysłowych oraz przepompowniach ścieków 

    • Pompa bezdławnicowa -  wyposażona jest w silnik, którego obracające się części (rotor i wał) zanurzone są w przetłaczanym medium, co pozwala również na chłodzenie silnika i smarowanie łożysk ślizgowych. Zazwyczaj są stosowane do instalacji wody pitnej, grzewczej/chłodniczej, przemysłowych w tym systemów transportu wody zdemineralizowanej. 

    • Studzienki kanalizacyjne z prefabrykowanych elementów betonowych i żelbetowych mają zastosowanie w systemach kanalizacji sanitarnej, przemysłowej, deszczowej i ogólnospławnej do łączenia rur wykonanych ze wszystkich dostępnych materiałów stosowanych do budowy sieci kanalizacyjnych.