Dwie wielkości zmieniają się tutaj jednocześnie: promień i pole koła. Związek między tymi dwiema wielkościami zawarty jest oczywiście we wzorze na pole: \(A=\pi r^2\).
Aby podkreślić, że zarówno promień \(r\) jak i pole \(A\) zmieniają się w czasie, wygodnie jest użyć oznaczeń \(r(t)\) i \(A(t)\). Wówczas wzór na pole, dający związek między polem i promieniem w każdym momencie czasu, zapisujemy
\(A(t) = \pi r(t)^2\)
Celem jest znalezienie prędkości z jaką zwiększa się pole koła, a prędkość wzrostu funkcji to pochodna funkcji, \(A'(t)\), natomiast prędkość z jaką zmienia się promień \(r'(t)\) znamy z treści zadania. Podsumujmy co wiemy a czego szukamy:
Dane:
- prędkość zmiany promienia: \(\frac{dr}{dt}=30 m/h\)
- długość promienia w interesującym nas momencie: \(r(t)=100m\)
|
Szukane:
- prędkość zmiany pola: \(\frac{dA}{dt}=?\)
|
| Pole i promień cały czas rosną, ale zasadnicza różnica jest taka, że promień zwiększa się ze stałą prędkością 30m/h, pole natomiast rośnie coraz szybciej (przyjrzyj się animacji obok). My szukamy prędkości z jaką rośnie pole w momencie gdy promień wynosi dokładnie 100m. |
 Calculus, Briggs Cochran |
Skoro musimy znaleźć wartość \(A'(t)\) , to musimy policzyć pochodną naszego równania
\(A(t) =\pi r(t)^2\)
\(\frac{d}{dt}\left[A(t)\right]=\frac{d}{dt}\left[\pi r(t)^2\right]\)
\(\frac{dA}{dt} = \pi\frac{d}{dt}\left[r(t)^2\right]\)
teraz musimy skorzystać ze wzoru na pochodną funkcji złożonej, czyli
\(\frac{dA}{dt} = \pi\cdot \frac{d\left[(r(t))^2\right]}{d(r(t))}\cdot \frac{d(r(t))}{dt}\)
\(\frac{dA}{dt} = \pi\cdot 2r(t)\cdot \frac{d(r(t))}{dt}\)
\(A'(t)=2\pi r(t)\cdot r'(t)\)
Teraz pozostaje tylko podstawić dane wartości:
\(A'(t)=2\pi\left(100m\right)\left(30\frac{m}{h}\right)\)
i uprościć
\(A'(t)=6000\pi \frac{m^2}{h}\)
Czyli pole powierzchni plamy ropy zwiększa się z prędkością \(6000\pi\approx 18850 m^2/h\), w momencie gdy promień wynosi 100m. Włączenie jednostek do obliczeń to łatwy sposób na sprawdzenie czy wzory zostały zapisane poprawnie. W tym zadaniu spodziewamy się otrzymać odpowiedź w jednostkach pola powierzchni przez czas, więc \(m^2/h\) ma sens.